در این مطلب قصد دارم به طور مستند و منطقی به یک ماجرای تاریخی پیرامون یکی از صحابه رسول الله بپردازم. و سپس این مسئله را با ادعای نویسنده کتاب صحیح بخاری تطبیق بدهم. امیداورم در فضایی منطقی و بدور از تعصب مطالعه کنید
سمره بن جندب:
سمرة بن جندب بن هلال بن حریج بن مرة بن حزن بن عمرو
طبق کلام خود سمره او از صحابه رسول الله هست و حتی به همراه رسول الله بر زنی نماز میت خوانده است
**الاستیعاب ج۲ص۶۵۵- دارالجیل**
ماجرای مورد نظر چیست؟
به عمر بن خطاب خبر دادند که سمره ( بن جندب ) شراب فروخته است . پس عمر بن خطاب گفت : خداوند سمره را بکشد. آیا نمی داند که رسول الله فرمود : خداوند یهود را لعنت کند . خداوند بر ایشان پیه را حرام نمود ولی آنها ( پیه را ) جمع کردند و فروختند
متن عربی:
ابن عباس قال بلغ عمر ان سمرة باع خمرا فقال قاتل الله سمرة ألم یعلم أن رسول الله صلى الله علیه وسلم قال لعن الله الیهود حرمت علیهم الشحوم فجملوها فباعوها
صحیح مسلم – مسلم النیسابوری – ج ۵ – ص ۴۱- دارالفکر
سنن ابن ماجة – محمد بن یزید القزوینی – ج ۲ – ص ۱۱۲۲ – ۱۱۲۳- دارالفکر
سنن النسائی – النسائی – ج ۷ – ص ۱۷۷- دارالفکر
المصنف – عبد الرزاق الصنعانی – ج ۶ – ص ۷۵- منشورات المجلس العلمی
جالب اینجاست این شخص که عمر بن خطاب او را لعن کرده است از رجال بخاری و علمای دیگر اهل سنت می باشد:
برخی از روایاتی که بخاری از او نقل کرده است:
صحیح البخاری – البخاری – ج ۱ – ص ۸۵- دارالفکر
صحیح البخاری – البخاری – ج ۲ – ص ۴۶- دارالفکر
حتی گاهی اوقات بخاری پشت سر اسم او لفظ رضی الله عنه گفته است:
عن سمرة بن جندب رضی الله عنه
صحیح البخاری – البخاری – ج ۲ – ص ۱۰۴- دارالفکر
صحیح البخاری – البخاری – ج ۵ – ص ۲۰۷- دارالفکر
شاید برای شما مخاطب عزیز سوال پیش بیاد که آیا بخاری این روایت را در صحیح خودش نقل کرده است یا نه؟
خدمت شما عرض کنم. جناب بخاری این روایت رو با کمی ویرایش نقل کرده اند
روایت در صحیح بخاری:
حدثنا الحمیدی حدثنا سفیان حدثنا عمرو بن دینار قال أخبرنی طاوس انه سمع ابن عباس رضی الله عنهما یقول بلغ عمر ان فلانا باع خمرافقال قاتل الله فلانا ألم یعلم أن رسول الله صلى الله علیه وسلم قال قاتل الله الیهود حرمت علیهم الشحوم فجملوها فباعوها
صحیح البخاری – البخاری – ج ۳ – ص -۴۰
متوجه مکان ویرایش شدید؟
در صحیح بخاری نوشته شده است ((ان فلانا باع خمرا))
چون بخاری نمیخواسته آبروی یک صحابی را ببرد. چون نمیخواسته آبروی یکی از رجال کتاب بزرگش برود
اما زمانی که به شروح صحیح بخاری سر میزنیم این ویرایش برملا می شود
( قوله بلغ عمر بن الخطاب أن فلانا باع خمرا ) فی روایة مسلم وابن ماجة عن أبی بکر بن أبی شیبة عن سفیان بن عیینة بهذا الاسناد أن سمرة باع خمرا فقال قاتل الله سمرة
فتح الباری – ابن حجر – ج ۴ – ص ۳۴۴- دار المعرفة
توجه فرمودید؟
ابن حجر خودش اقرار دارد که در روایت دیگر علما دقیقا با همین سند اسم سمره بن جندب ذکر شده است
به متن سخن بخاری دوباره توجه کنید.
از حمیدی نقل می کند. درسته؟ اجازه هست سری بزنیم به کتاب جناب حمیدی ببینیم در آنجا آیا اسم سمره ذکر شده یا لفظ فلانا آمده است
” حَدَّثَنَا سُفْیَانُ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ دِینَارٍ قَالَ أَخْبَرَنِى طَاوُسٌ أَنَّهُ سَمِعَ ابْنَ عَبَّاسٍ یَقُولُ : بَلَغَ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ أَنَّ سَمُرَةَ بَاعَ خَمْرًا ، فَقَالَ : قَاتَلَ اللَّهُ سَمُرَةَ ، أَلَمْ یَعْلَمْ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله علیه وسلم- قَالَ :« لَعَنَ اللَّهُ الْیَهُودَ ، حُرِّمَتْ عَلَیْهِمُ الشُّحُومُ فَجَمَلُوهَا فَبَاعُوهَا » “
المسند – ج ۱ ص ۹ ، اسم المؤلف: عبدالله بن الزبیر أبو بکر الحمیدی الوفاة: ۲۱۹ ، دار النشر : دار الکتب العلمیة
خب فکر کنم چیزی که باید روشن می شد. روشن شده
چند نکته انتهایی:
اگر صحابه وارد در بهشت می شوند. حکم صحابی که تاجر شراب است چیست؟
اگر سمره بی گناه بوده است. چرا عمر بن خطاب او را لعن کرده است؟
اگر سمره گناهکار بوده است آیا فرضیه عدالت صحابه باطل نمی شود؟
اگر لعن عمر بر سمره بن جندب صحیح بوده است. چرا بخاری او را با لفظ رضی الله عنه یاد می کند؟
چرا یک تاجر شراب جزو رجال بخاری می باشد؟
چرا بخاری در امانت خیانت کرده است و در روایتی که نقل کرده است تحریف کرده است؟
منتظر پاسخ شما هستیم
نظرات شما عزیزان: